Нове на порталі
Творчий марафон
Популярний вміст
Адам Лізаковскі — поет, фотограф і перекладач
Адам Лізаковскі (Adam Lizakowski) — польсько-американський поет, фотограф і перекладач. Пише польською та англійською мовами. Докладніше про нього: https://pl.wikipedia.org/wiki/Adam_Lizakowski
Two poems from Anteroom Poetry
American Poets
American poets known to me
are reminiscent of a prehistoric bird
that still retains talons and scales
is too heavy to fly far
or sit on a branch
but stubbornly looks up
and stares at the starsAmerican poets know to me
like to listen music from the sixties and seventies
bob dylan, beatles, stones, Joplin,
hendrix, led zeppelin,
smoke grass, drink beer
write poems about Vietnam
during the 66-68 period
complain about politicians
and are displeased with new wave music
American poets know to me
cannot tell me why
there is no poetry –none
in newsweek, time, people, new york tiems,
washington post, san franscisco examiner,
penthose, usa today, hustlerAmerican poets known to me
still read verses of 19th century French poets
and dostoevesky and albert camus
whitman, poe, ginsberg
letters to a young poet by rilke
blake, eliot…American poets known to me
cannot tell me why
none of their pictures
appear on first pages, any page
of the above-named newspapers
but there are pictures
of the politicians, presidents, pope
naked women, ports stars, spies, astronauts
rock and movie stars, communists, murderers
pepsi cola and hamburgers.American poets known to me
live in San Francisco
a city where there’s 4.5 poets per square yard,
who paint their faces in bright colors
wear leather, carry mace
and go hunting:
the poetry that they seek is a wild animal
neither fed or touch
which has been living in America
since the end of the third ice-age.
The Cherry Bandits
I
The copper moon
hung in the ink-black sky
sky above the cherry-tree peaks
peaks above the blond heads
of three twelve-year-old boys
from the same street-
connoisseurs of amazing cherries.(In the darkness by moonlight
cherries are not cherries
but precious stones from royal crowns-
exotic, expensive jewels stolen
by pirates-stashed
in the dark caves of mysterious islands.)Hidden amid branches, devouring the cherries
each races to cram his mouth with more.
They-their heart-leaves shook by the cherry-trees-
eagerly grab what’s not theirs
boldly drawing the soft branches nearer
dancing like birds among the leaves, singing as they munch
passionate in the moment.They spit out the cherry-pits, look down
and a vision lighter than a May-bug’s wings rises
above the tips of grass-
in the distance chimneys deeply inhale and exhale
for the last time
dozing after a moment, stretching out in exhaustion,
sleepy windows blinking their shuttered eyelids . . .
it is quiet-the crickets sing in chorus
and night, the bell-smith, slowly, precisely
casts the delicate bells of dew
on the lead tenor.Between the three
and the cherry-tree and the night
love is born-between the heart and cherries
between leaves and moonlight-
there runs a feeling so evasive
that no one can put a finger on it,
let alone express it.
Boys beautiful and innocent, joined by sweet cherries.
II
Stuffing the labyrinth of their stomachs
they put their guard, Vigilance, to sleep.Their treasures hidden under their shirts
they had little chance for escape.
The cherry-orchard owner, Mr Michalski, promised
that if they ate the stolen cherries on the spot
he’d forget the whole thing.But he didn’t keep his word,
led them back to their parents
who boxed the boys’ ears as a lesson.
III
Twelve years later the three cherry bandits
stopped at the camp gates in Traiskirchen, Austria.They hadn’t eaten in two days,
slept in three nights, bathed in four days-
it was November, arch-foe of dreamers, of carefree men.
IV
If you don’t find happiness in your own country
it won’t be found elsewhere.Fresh are the mornings for those rising at dawn
to milk the cows, feed the animals,
fasten the grapevines.But not to those slaving for their naps
at the gates of the camp in Traiskirchen.
Trains, roaring like waterfalls, roll
into the Viennese station-the river of people rushes
to the ocean of freedom.The port of freedom is the administration building-
painfully its grim exterior pricks
the tired eyes of the refugees.The regimental barracks of Joseph the Friar
one-time school for the Nazi’s bravest cadets
and current garrison of the brave Red Army
now-ironically-give hope of a better life
not happier, just better-
for these Eastern Europeans, traitors to their countries.
V
Million-copy print-runs, poetic honors,
front-page newspaper photos,
the most beautiful women, fame, money
dreams of distant and sunny California.Reality is otherwise,
the eyes open wider
reluctant-everyone was reluctant
against their ears hummed the ocean waves
which they’d demanded with so much greed,
more patient now they wait in kilometer-long lines
in their hands tin receptacles for dinner-
answer the more and less
idiotic questions of the officers,
photos, fingerprints,
signatures, endless signatures,
decisions weighed,
numerous decisions, the selection of countries, of cities,
of sponsoring organizations,
brief friendships, sometimes but a moment,
tears, letters sent, glances back-
there’s Poland like a dog
jumping at you, tugging its chain,
baring its teeth,
Jaruzelski’s martial law in a fury-
what’ll happen to the prisoners
will they shoot them-
not my family I hope-
fatigue, distraction, apathy, depression,
lines to the stores, to the beds, the toilets,
interrogations everywhere,
hundreds, thousands of people.
Communism
on their lips, in their skulls, dreams
communism
source of the people’s tragedy
communism
and its prophets damned to their cores
communism
stretched, coaxed, paired, spit upon
communism
mud’s synonym, soiling even the best men-
though the few gored most by communism’s
devil-horns
(or those with the most imagination)
were the first to fly away on angel’s wings.
VI
Squabbles with the Albanians,
Hungarians cursing the Romanians,
the Czechs and Slovaks,
the Yugoslavians dominating everyone,
knife-fights, drunken brawls,
drawn-out disturbing howls.
Sex is at a high price-
though there’s few women,
Polish hookers the cheapest
but unwilling with the Polish men;
a golden age for homosexuals;
a floor up there’s a brothel run
like the best American supermarkets.
Thank God you survived another day,
pray for a quiet night-
many are sleeping in bunk beds,
in the hallways,
keep your papers under the pillows,
sleep with your eyes open.
The blankets a purgatorial curtain-
border between
being a beggar-slave of the commune
or humble servant of capitalism.
Of the thousands of refugees only a few will return.Then day arrives, the smartest men, the earliest risers
(there might be a bread-shortage at breakfast)
dash to the toilets,
dash to the bulletin-boards and scan the lists-
no, not today,
though their wings are growing
rustling in their dreams:
Angles-creatures so delicate
God gave them wings.
VII
The good-hearted people published a book
in Polish and English,
A Handbook for Polish refugees, prepared and presented
by the International Catholic Migration,
Geneva, Switzerland.The Americans bathe daily
keep their money in banks,
there’s a hundred pennies in each dollar,
packages are mailed at the post office
letters go in the boxes painted blue,
in an emergency dial 911,
in the USA
the British measurement system is standard,
in a few days you’ll understand:
cars are the most popular form of transportation,
fruit is cheapest in season,
meat comes in packages
kept in the freezers of the big stores. . . .
America is a country of immigrants
and immigrants are America’s wealth.
List 1
Pytasz się jak żyję?
Teraz po tylu latach gdy
z tylu niepotrzebnych rzeczy w życiu
oczyściłem życie, żyję własnym życiem.
Jestem bujnym krzakiem winorośli
upajającym się promieniami słońca,
spokojem gdy księżyć swieci.
Wyciszyłem w sobie hałaśliwe życie i myśli
moje zajęte są organizowaniem miejsc
na wszystkie te rzeczy, które naprawdę
potrzebne są do życia. Nie planuję
żadnych podróży, potrzebuję trochę czasu
aby pomieszkać, dla siebie, dla poezji.
Stąpam przez życie bardzo ostrożnie
aby znowu się nie potknąć, nie przewrócić się.
Nie wybiegam do świata z rozłożonymi ramionami.
Nie cierpię z tego powodu ani z powodu ubóstwa.
List 2
Czy jestem szczęśliwy?
Chicago jest brudne, szare, niebezpieczne,
coraz więcej i więcej bezrobotnych,
zło pleni się wszędzie jak niechciana pokrzywa
a ja jestem szczęśliwy. Znalazłem tutaj.
swój raj, jakże inny od tego wymarzonego.Jak mało do szczęścia potrzeba
tym co w kwiatach nie szukają zmysłowych
przyjemności.Ależ naturalnie. Jestem szczęśliwy i czuję jak szczęcie
przelewa się w żyłach. Nie można być
szczęśliwym i o tym nie wiedzieć. Wyobrażam
sobie, że w raju musi być podobnie. Szczęście
włazi w kości, usypia umysł, rzeczywistość
pracuje na zwolnionych obrotach i nie kłuje
serca aż do łez. Jestem szczęśliwy, jak anioł
chociaż żadnych uczynków nie robię.
List 3
Długo nie pisałeś, dlaczego?
Długo nie pisałem, bo jest mi dobrze.
Trudno jest pisać o szczęściu.
Jestem szczęśliwy, dlatego nie piszę, nie ma
o czym pisać.
Szczęście jak kot śpi na moich piersiach.
Ameryka jak święty Jerzy zdjęła z moich
rąk kajdany, ciężar z ramion.O wiele
łatwiej jest wyrazić ból i rozpacz. Ból
pobudza do ciągłej czujności. Stawia nas
na baczność. Gdy jest nam źle chcemy aby
cały świat o tym wiedział. Radość
zatrzymujemy tylko dla siebie. Pilnujemy
jej aby przypadkiem nikt obcy nie podpatrzył nas.Napiszę gdy będę nieszczęśliwy jak Syzyf.
O nieszczęściu które mnie spotkało.
O niespełnionych marzeniach, klęskach.
Napiszę więcej gdy dostanę po pysku od życia,
o swym upokorzeniu w Ameryce. Napiszę,
napiszę o wszystkim.
Tylko nie o tym jak jest mi dobrze.
Czekaj cierpliwie na moje listy.
List 4
Jak ci się podoba w Chicago?
Przez wiele lat mieszkałem w San Francisco,
nigdy o tym nie myślałem, czy
mi się tam podoba,
czy nie.W Chicago podoba mi się jesień.
Wdycham jej zapach. Oczami pochłaniam jej kolory.
Chciałbym jeszcze ją słyszeć. Ale nie mam słuchu.
Widzę jak liście spadają miękko z gałęzi
na gruby dywan opadłych już liści.Serce moje zadrżało. Przestraszyłem się, wiem,
że spadanie to nieprzyjemna rzecz. Gdym miał słuch
na pewno usłyszałbym długie i przeciągłe
aaaaaaaa...
List 5
Obecny
mój dom to wyobraźnia. Ostrożnie
otwieram drzwi, klucz noszę na tasiemce
i na sercu. Uważam, aby nie zaprószyć
ognia nadziei i oczekiwań. Można się
sparzyć a nawet spalić.
List 6
Napisz, czy artysta powinien mieć rodzinę?
Udana zdrowa rodzina to największe
Szczęście ogniem rozpalonym z suchych liści
dni, chrustem wielu lat.Artysta jest wierzbą
z jednej strony zielona a z drugiej usychająca,
sama sobie w rzece życia się przyglądaRodziny miłości warta jest więcej niż
skarbiec Antenczyków w Delfiach
odwaga Achilesa, siła HerkulesaKażda rana, byle nie rana serca
krew z tej rany pije ptak o imieniu rozpaczWszelkie nieszczęścia, nawet zguba
chusteczki, która poleruje się nadzieje
byle nie strata miłości własnych dzieci.- poeta jest bezużyteczny.
But he will arrange three roses
In a Chinese vase:
A pink one,
A red one,
A yellow one.
List 7
Z czego żyjesz?
W Stanach nikt nikomu nie mówi,
ile zarabia i z czego żyje. Dlatego
pył ciekawości na głowy nikomu nie opada.Czyjeś zarobki mogą być jak górska brzoza
w listopadzie, której się nie zazdrości
Na gałęzi której wrona kracze.W Ameryce wszystkie przyrządą
bezpieczeństwa w człowieku są
właczone cały czas, czujnik na ciepło
obniżony do wymaganego minimum.
Poeta żyje
okruchami i jest wdzięczny stwórcy
za to co ma.W przeciwieństwie do innych
nie jest świnią, co się do koryta pcha.
A gdy zeżre, ryjem koryto przewróci.
List 8
Czy klepiesz bidę?
Bieda nie ma świętej księgi
rozkazów i nakazów. Jest nierozłączną
towarzyszka życia wszystkich emigrantów
jest obecnie ze mną w zgodzie. Zawsze jest
jej dobrze w duszych pomieszczeniach
lub pod dziurawym dachem. Wprowadziła się
ode mnie po dobroci jakiś czas temu.
Nie znam jej adresu, ale co chwilę ktoś
mi mówi, że ją widział. Co jakiś czas dzwoni do mnie.
Pyta się co tam u ciebie nowego? Czy mogę
wpaść na chwilę? Wiem, że nie ma wyobraźni
nie potrafi wymyślęc piekła ani nie wie co to
jest grzech.
Jak tylko mogę, to wykręcam się od spotkania z nią.
Przed końcem każdego miesiąca nachodzi mnie
wraz z płatnościami. Przychodzi do mojej sypialni,
siada na łóżku i zagląda głęboko w oczy.
Włącza płytę the Queen, śpiewa na całe gardło,I've paid my dues
Time after time.
I've done my sentence
But committed no crime.
And bad I've made a few.
I've had my share of sand kicked in my face d mistakes ‒
But I’ve come through.
List 9
Jak żyją Polacy w Ameryce?
W pustce miekkiej jak tureckie dywany
tak ogromnej, że jeden nie widzi drugiego.Myśli o własnym JA poszerzą tę pustkę.
Marzą o tłustych dniach w garniturach
kupionych w Salvation Army stoją nad grobem
własnych pragniem.
.
Wielu jest takich, co wymieni przyjaciół
na samochody? Rodzinne szczęście na
pieniądze? Do wielu z nich nikt nie zawoła
ojcze albo matko. Zaktwitną kwiatem uczuć
ale ten nie wyda owocu.Pokochali rzeczy, które stawiają
wyżej niż siebie samych. Zamknięci od
wewnątrz na klucz a ten zgubiony.
Nawet nie zauważają jak szybko zbudują
gniazdo na drzewie bez korzeni, bez soków,
jak szybko pozbędą się głodu kultury,
jak szybko porosną sadłem obojętności.
List 10
Czy masz przyjaciół?
Ależ naturalnie.
Chciałbym napisać ci o wiewiórkach
których życie przebiega bez ambitnych planów
zostania kimś kim się jeszcze nie jest.
W Chicago nie ma rudych, są tylko szare.
Przy Logan Square, gdzie mieszkam, jest
dużo drzew i jeszcze więcej wiewiórek.
Niedzielne popołudnie jak kot się przeciąga
A każda godzina miauczy. Homer o tym
by nie śpiewał. Aby serce nie stwardniało
jak kamień niekiedy wiewiórki częstuję
jedzeniem. Są one mistrzyniami w pożegnaniach.
Zamiast krzyczeć wracajcie, wracajcie,
zdobywam się tylko na szept.
List 11
Jak się czujesz na emigracji?
Wiem, że emigracja to wylęgarnia wszelkich
psychicznych chorób. Nikt nam tej bakterii
nie podrzucił, sami ją wyhodowaliśmy
w naszych sercach i umysłach.Niepokój, niepewność zamienia
emigrantów serca w lód, gdy ci na
nowo próują rozpaląć ogniska domoweInni rozwijają sztandary złotem
haftowane i o drogę pytają. Jeszcze inni
wznoszą wzrok do góry.Na niebie jest dużo orłów, matką ich
była wrona. Ja tylko odwróciłem się
plecami do świata.
List 12
Czy czuję się samotny?
Ależ nie.
Ci co lubią tańczyć, nigdy nie czują
się samotni. Wstaję tanecznym krokiem
i kładę się spać w tanecznych podskokach.Ameryka wcale nie musi mnie kochać
trzymam w ręku dziesięcioldolarowy
banknot jak rewolner. Samotność chcesię ze mną zaprzyjaźnić, mówię jej spadaj
i leci na łeb na szyję i jest dobrze, czasami
tylko trzyma mnie za język.Tańcz, tańcz, nie stój
w miejscu. Upadek w tańcu jest o
wiele przyjemniejszy niż upadek od
stania w miejscu. Tańcz, tańcz...
List 13
Czy myślę o Pieszycach?
Ależ naturalnie. Jak mógłbym zapomnieć?
Wszystko pamiętam dokładnie jak stara
bibliotekarka która książka gdzie jest.Bez wysiłku spaceruję po ulicach,
przyjaciół pozdrawiam po imionach.
Nie, nie czuję bólu, gdy o tym myślę.Widzę obrazy, ale nie słyszę dźwięków.
Przyglądam się zielsku na grządkach.
Wyrwałem je z korzeniami, a ono wciąż
od dołu pnie się do góry.Bez przyspieszonego bicia serca widzę
pieszyckie gołębie na dachu tuż przy kominie.
Siedzę na ławce z Jolą pod jabłonką w ogrodzie.
Stara Kuriatowa pompuje wodę. Spłoszony
wzrok Joli ratuje się ucieczką wśród gałęzi.
Persyk, czyli impresja poetycka z Ukrainy
dla Daniela P.
opuszczony sad starych drzew
pomiędzy Haliczem a Stanisławowem
gałęzie sięgają daleko poza przewrócony
drewniany płot z patyków na nich
wiatr gra podkarpackie melodie
delikatnie kołysze owocem słodkim
mieniącym się w promieniach
zachodzącego słońca
- zółtoczerwone brzoskwinie
wyglądają jak gwiazdy
na tle nieba niekończących się traw
- zarastają linię horyzontu -
w biały dzień przybiera kolor niebieskiej
nitki zszywającej ziemię z niebem
Персик, або поетичне враження від України
для Даніела П.
занедбаний сад старих дерев
поміж Галичем і Станіславом
гілки сягають далеко за перекинутий
пліт на патиках якого
вітер грає прикарпатські мелодії
ніжно погойдує солодким плодом
що переливається в променях
згасаючого сонця
- Жовто-червоні персики
виглядають наче зірки
на тлі неба безконечних трав
заростають лінією горизонту
що за дня набирає кольору блакитної
нитки, яка зшиває землю з небом.
